การนอนไม่หลับอาจเกี่ยวข้องกับความผิดปกติของตับได้ในบางกรณีค่ะ เนื่องจากตับมีบทบาทสำคัญในการเผาผลาญสารพิษ สร้างโปรตีน และควบคุมสมดุลของสารเคมีในร่างกาย รวมไปถึงฮอร์โมนบางชนิดที่ส่งผลต่อวงจรการหลับ–ตื่น ดังนี้ค่ะ
- ภาวะตับแข็งหรือโรคตับเรื้อรัง อาจทำให้ร่างกายสะสมสารพิษ เช่น แอมโมเนีย ซึ่งส่งผลต่อสมอง (hepatic encephalopathy) และทำให้วงจรการนอนถูกรบกวน
- การเปลี่ยนแปลงการผลิตฮอร์โมนเมลาโทนิน ในบางโรคตับ ทำให้ระบบการหลับ–ตื่นแปรปรวน นอนยาก หลับไม่สนิท หรือฝันรบกวนบ่อย
- อาการคันตามตัวและไม่สบายตัว ที่พบบ่อยในโรคตับบางชนิด เช่น โรคท่อน้ำดีอุดตัน อาจทำให้ผู้ป่วยนอนหลับยากขึ้น
ทั้งนี้ การนอนไม่หลับไม่ได้มีสาเหตุจากโรคตับเพียงอย่างเดียวค่ะ ยังมีสาเหตุอื่นๆ เช่น ภาวะเครียด วิตกกังวล โรคซึมเศร้า ความผิดปกติของฮอร์โมนไทรอยด์ หรือการใช้สารกระตุ้นบางชนิด เช่น คาเฟอีนและยาบางประเภท ดังนั้น หากมีอาการนอนไม่หลับเรื้อรัง ควรสังเกตอาการร่วมอื่น เช่น เหนื่อยง่าย ตัวเหลือง ตาเหลือง ปัสสาวะเข้ม หรืออุจจาระซีด เพราะอาจเป็นสัญญาณของโรคตับค่ะ
คำแนะนำเบื้องต้นคือควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจประเมินการทำงานของตับและหาสาเหตุอื่นๆ ของการนอนไม่หลับ พร้อมทั้งปรับพฤติกรรม เช่น เข้านอนตรงเวลา ลดการใช้โทรศัพท์ก่อนนอน งดเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน และจัดสภาพแวดล้อมให้เหมาะแก่การพักผ่อนค่ะ