ตรวจสุขภาพจิต ด้วยตนเอง ทำได้ยังไง?
การตรวจสุขภาพจิตด้วยตนเองสามารถทำได้โดยการสังเกตและประเมินความรู้สึก ความคิด และพฤติกรรมของเราเองค่ะ ซึ่งถึงแม้ว่าการตรวจแบบนี้อาจไม่สามารถให้ผลลัพธ์ที่เป็นทางการเหมือนกับการตรวจโดยผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต แต่ก็ช่วยเป็นเบื้องต้นในการดูแลตัวเองได้ดีนะคะ โดยสามารถทำตามขั้นตอนดังนี้ค่ะ:
-
สำรวจอารมณ์และความรู้สึก (Emotional Check-In)
- ให้ลองถามตัวเอง: วันนี้คุณรู้สึกอย่างไร? คุณมีความเครียด เบื่อหน่ายเศร้าหรือโกรธอะไรไหม?
- สังเกตว่าความรู้สึกเหล่านี้เกิดขึ้นบ่อยแค่ไหน และมีอะไรเป็นตัวกระตุ้นหรือไม่ เช่น การทำงาน ความสัมพันธ์ หรือสภาพแวดล้อมค่ะ
-
ประเมินการคิดและสมาธิ (Cognitive and Focus Self-check)
- ลองสังเกตว่าคุณมีสมาธิและความสามารถในการคิดวิเคราะห์เหมือนเดิมหรือไม่ เช่น การทำงานประจำวันลำบากขึ้น หรือมีความคิดด้านลบ เช่น รู้สึกตัวเองไม่มีคุณค่า สิ้นหวัง ฯลฯ
- หากพบว่าคุณมีการคิดวนเวียนหรือความคิดด้านลบที่ทำให้กังวลใจ อาจต้องประเมินผลกระทบต่อชีวิตประจำวันค่ะ
-
ตรวจสอบพฤติกรรมและความสัมพันธ์ (Behavioral and Social Assessment)
- ลองสังเกตพฤติกรรมของตัวเอง เช่น การนอนหลับเปลี่ยนไป (นอนมากหรือน้อยกว่าปกติ) การรับประทานอาหาร หรือการออกกำลังกาย
- อีกทั้งสำรวจกิจกรรมทางสังคม เช่น คุณหลีกเลี่ยงการเจอผู้คนหรือไม่ หรือความสัมพันธ์กับคนใกล้ตัวเปลี่ยนไปหรือเปล่าคะ
หากคุณพบว่ามีปัญหาในด้านใดด้านหนึ่งที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน อาจเป็นสัญญาณให้คุณควรขอคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตค่ะ เพราะการดูแลสุขภาพจิตมีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าสุขภาพร่างกายเลยนะคะ อย่าลังเลที่จะให้ตัวเองได้พักผ่อนหรือหาความช่วยเหลือเมื่อจำเป็นค่ะ