ทำไมบางทีไม่ได้กินของหวาน แต่น้ำตาลในเลือดยังสูง
จริงๆ แล้วน้ำตาลในเลือดไม่ได้เพิ่มขึ้นเฉพาะจาก “ของหวาน” เท่านั้นนะคะ เพราะร่างกายสามารถเปลี่ยนอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตต่างๆ ให้กลายเป็นน้ำตาลกลูโคสได้ ไม่ว่าจะเป็นข้าว แป้ง เส้น ผลไม้ หรือแม้กระทั่งบางชนิดของผักค่ะ นอกจากนี้ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงได้ เช่น
- กินคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อนหรือแป้งมาก เช่น ข้าวขาว ขนมปัง เส้นก๋วยเตี๋ยว ซึ่งร่างกายย่อยเป็นน้ำตาล
- ฮอร์โมนและความเครียด ความเครียดทางร่างกายหรือจิตใจจะทำให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอลและอะดรีนาลีน เพิ่มการปล่อยน้ำตาลจากตับเข้าสู่เลือด
- การนอนหลับไม่เพียงพอ และการพักผ่อนไม่เพียงพอทำให้ร่างกายดื้อต่ออินซูลิน จึงคุมระดับน้ำตาลได้ยาก
- การติดเชื้อหรือเจ็บป่วย ร่างกายจะเพิ่มการใช้พลังงานและปล่อยน้ำตาลมากขึ้นเพื่อรับมือกับความเครียดของร่างกาย
นอกจากนี้ บางคนอาจมีภาวะดื้อต่ออินซูลิน (Insulin Resistance) หรือมีการทำงานของตับอ่อนที่ไม่สมบูรณ์ ส่งผลให้น้ำตาลในเลือดสูงได้แม้จะควบคุมอาหาร โดยเฉพาะในผู้ป่วยเบาหวานประเภทที่ 2 หรือในผู้ที่มีพันธุกรรมเกี่ยวกับโรคเบาหวานค่ะ อีกปัจจัยหนึ่งคือ ลำดับเวลาที่ตรวจน้ำตาล เช่น การตรวจหลังตื่นนอนอาจพบว่าสูงจาก “Dawn Phenomenon” ซึ่งเป็นการที่ร่างกายปล่อยฮอร์โมนบางชนิดช่วงเช้าเพื่อเตรียมลุกขึ้นทำกิจกรรม
ดังนั้น การที่น้ำตาลในเลือดสูงไม่ได้หมายความว่าต้องเกิดจากการกินของหวานเสมอไปค่ะ การควบคุมอาหารต้องดูทั้งปริมาณคาร์โบไฮเดรต ความสมดุลของมื้ออาหาร ร่วมกับการออกกำลังกายและการนอนหลับที่เพียงพอ และถ้าพบว่ามีค่าน้ำตาลสูงบ่อยๆ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุและแนวทางจัดการที่เหมาะสมค่ะ