ภูมิแพ้อาหารแฝง กับ ภูมิแพ้อาหาร ต่างกันยังไง
ภูมิแพ้อาหารแฝง (Food Intolerance หรือ Delayed Food Allergy) และภูมิแพ้อาหาร (Immediate Food Allergy) ต่างกันทั้งในด้านกลไกการเกิด อาการที่แสดง และวิธีตรวจวินิจฉัยค่ะ
-
ภูมิแพ้อาหาร (Immediate Food Allergy)
- เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันตอบสนองผิดปกติต่อโปรตีนในอาหาร ทำให้ร่างกายสร้างแอนติบอดีชนิด IgE
- อาการเกิดเร็ว ภายในไม่กี่นาทีถึงไม่กี่ชั่วโมงหลังรับประทานอาหารที่แพ้
- อาจมีอาการ เช่น ผื่นลมพิษ คัน ระคายเคืองในปาก หน้าบวม ปากบวม คอหอยบวม หายใจลำบาก หรือรุนแรงจนช็อก (anaphylaxis)
- พบบ่อยในอาหาร เช่น กุ้ง ปู ปลา ไข่ นม ถั่ว และข้าวสาลี
-
ภูมิแพ้อาหารแฝง (Delayed Food Allergy)
- มักเกี่ยวข้องกับแอนติบอดีชนิด IgG หรือ IgA และปฏิกิริยาการอักเสบของลำไส้
- อาการมักไม่ชัดเจนและเกิดช้าหลังรับประทาน อาจใช้เวลาหลายชั่วโมงถึงหลายวัน ทำให้สังเกตยาก
- อาการมีความหลากหลาย เช่น ปวดท้อง ท้องอืด ปวดหัว เหนื่อยล้า ปวดข้อ ความจำลดลง หรือผิวหนังอักเสบโดยไม่มีผื่นทันที
- อาจเกิดจากการรับประทานอาหารซ้ำๆ ในปริมาณมากเป็นเวลานาน ทำให้ร่างกายเกิดการอักเสบเรื้อรัง
โดยสรุปคือ ภูมิแพ้อาหาร เกิดเร็วและมักอันตรายจนต้องหลีกเลี่ยงอย่างเด็ดขาด ในขณะที่ ภูมิแพ้อาหารแฝง แสดงอาการช้า มักไม่รุนแรงในทันที แต่ก่อผลระยะยาวและทำให้สุขภาพโดยรวมเสื่อมลงได้ ถ้าสงสัยควรตรวจด้วยวิธีที่เหมาะสม เช่น Skin Prick Test หรือ IgE test สำหรับภูมิแพ้อาหาร และ IgG food panel สำหรับภูมิแพ้อาหารแฝงค่ะ