หากมีผู้ป่วยที่มีอาการที่ไม่สามารถอธิบายได้ด้วยสาเหตุอื่น แพทย์มีแนวคิดที่จะพิจารณาถึงการปนเปื้อนไมโครพลาสติกเป็นหนึ่งในปัจจัยร่วมในการวินิจฉัยหรือไม่ครับ?
ในปัจจุบัน วงการแพทย์และงานวิจัยเริ่มให้ความสนใจต่อผลกระทบของไมโครพลาสติกต่อสุขภาพมนุษย์มากขึ้นค่ะ แต่ในการปฏิบัติทางคลินิกจริงๆ แพทย์โดยทั่วไปยังไม่ได้ใช้ “การปนเปื้อนไมโครพลาสติก” เป็นเกณฑ์หลักหรือปัจจัยโดยตรงในการวินิจฉัยโรค เนื่องจาก
- หลักฐานเชิงประจักษ์ยังอยู่ในช่วงการศึกษาและเก็บข้อมูล
- กระบวนการตรวจหาไมโครพลาสติกในร่างกาย (เช่น ในเลือด ปอด หรืออุจจาระ) ยังไม่แพร่หลายในระบบตรวจวินิจฉัยทั่วไป
- อาการจากไมโครพลาสติกยังไม่มีรูปแบบเฉพาะเจาะจงที่บ่งชี้ได้ชัดเจนค่ะ
อย่างไรก็ตาม แพทย์และนักวิจัยบางกลุ่มเริ่มพิจารณาว่าอาจมีความเชื่อมโยงระหว่างไมโครพลาสติกกับโรคบางประเภท เช่น
- การอักเสบเรื้อรัง (chronic inflammation)
- ความผิดปกติของทางเดินอาหาร เช่น ลำไส้แปรปรวน (IBS) หรือภาวะดูดซึมผิดปกติ
- โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ โดยเฉพาะในกลุ่มที่ทำงานในอุตสาหกรรมสิ่งทอและพลาสติก
- ความเสี่ยงต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด จากการเกิด oxidative stress หรือการกระตุ้นภูมิคุ้มกันค่ะ
ดังนั้น หากผู้ป่วยมีอาการที่หาสาเหตุไม่ได้ และมีประวัติสัมผัสหรือบริโภคอาหาร/น้ำจากแหล่งที่เสี่ยงต่อไมโครพลาสติก แพทย์อาจเก็บข้อมูลส่วนนี้เป็น “ปัจจัยร่วม” ในประวัติและใช้ประกอบกับข้อมูลจากการตรวจอื่นๆ เพื่อช่วยตีความภาพรวมได้ค่ะ แม้จะยังไม่ได้ใช้เป็นมาตรฐานวินิจฉัยโดยตรง แต่แนวโน้มในอนาคตอาจมีการผนวกการตรวจและประเมินปัจจัยนี้มากขึ้นเมื่อข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ชัดเจนค่ะ