สวัสดีค่า พอดีว่าหนูรู้สึกกังวลเวลามาข้าวกับยาย(ยายที่เลี้ยงหนูมาตั้งแต่เด็ก)แต่ตอนนี้หนูอยู่บ้านพ่อ เลยมีโอกาสได้ไปช่วยงานสู่ขวัญที่บ้านยาย ปกติที่บ้านพ่อหนูชอบกินข้าวคนเดียวค่ะ แต่พอมามานข้าวร่วมกับท่าน หนูรู้สึกเกร็งๆกลัวๆ คิดคำพูดเวลาจะทานข้าวกับท่านไม่ออก กังวลจนจุกคอ ทานข้าวไม่ได้เลยค่ะ เหมือคนไม่เคยมาทานข้าวกับคนอย่างไรอย่างนั้น มันอึดอัดใจมากๆเลยค่ะ ทำไงดีคะ กินข้าวกับพ่อกับแม่ก็เป้นค่ะ
จากสิ่งที่หนูเล่า ดูเหมือนว่าหนูกำลังเผชิญกับความวิตกกังวลทางสังคม (Social Anxiety) โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่ต้องอยู่ร่วมโต๊ะอาหารกับคนในครอบครัวค่ะ แม้ว่าคนคนนั้นจะเป็นคนใกล้ชิดและอบอุ่น เช่น ยายหรือพ่อแม่ แต่ร่างกายและจิตใจอาจเกิดความเกร็ง ทำให้รู้สึกพูดไม่ออก จุกคอ และทานอาหารไม่ลงค่ะ
วิธีรับมือสามารถทำได้หลายอย่าง
- เริ่มจากการฝึกผ่อนคลายก่อนมื้ออาหาร – ลองหายใจเข้าลึกๆ ช้าๆ แล้วปล่อยออกสัก 5–10 ครั้งก่อนเข้าร่วมมื้ออาหาร จะช่วยลดการเต้นของหัวใจและความเกร็งค่ะ
- ตั้งเป้าหมายเล็กๆ – ครั้งแรกอาจไม่ต้องฝืนให้คุยเยอะ เพียงแค่กล่าวคำสั้นๆ เช่น “ขอบคุณค่ะ” หรือ “อาหารน่าทานจัง” ค่อยๆ เพิ่มปริมาณการพูดเมื่อรู้สึกผ่อนคลายมากขึ้นค่ะ
- ใช้หัวข้อสนทนาที่เตรียมไว้ – ลองเตรียมคำถามหรือหัวข้อที่ปลอดภัย เช่น เรื่องอาหาร, สุขภาพ, หรือเหตุการณ์ทั่วไปในหมู่บ้าน เพื่อช่วยลดภาวะสมองว่างเวลานั่งร่วมโต๊ะค่ะ
- ฝึกทีละขั้น – เริ่มจากนั่งใกล้แต่ไม่ร่วมทานเต็มรูปแบบ เช่น นั่งจิบเครื่องดื่ม หรืออยู่โต๊ะระยะสั้น แล้วค่อยเพิ่มเวลามากขึ้นค่ะ
อาการนี้เกิดจากสมองตีความว่าการร่วมโต๊ะเป็นสถานการณ์ที่เสี่ยงหรือกดดัน จึงส่งสัญญาณให้ร่างกายเกร็ง (Fight-or-flight response) แต่เมื่อเราฝึกซ้ำๆ ร่างกายจะเริ่มปรับและรู้สึกปลอดภัยขึ้นค่ะ อีกข้อสำคัญคือ อย่าตำหนิตัวเองที่รู้สึกแบบนี้ เพราะเป็นเรื่องที่เกิดได้กับหลายคน แม้กับครอบครัวตัวเองก็ตามค่ะ ลองให้โอกาสตัวเอง ค่อยๆ ทดลองทีละนิด แล้วจะพบว่าทานข้าวร่วมกับครอบครัวเป็นสิ่งที่ผ่อนคลายขึ้นตามเวลาและการฝึกค่ะ