ถ้าอดอาหารแล้วจะเกิดอะไรขึ้นกับร่างกาย?
การอดอาหารส่งผลต่อร่างกายทั้งในระยะสั้นและระยะยาวค่ะ ร่างกายจะปรับตัวตามเวลาที่ไม่ได้รับสารอาหาร ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็นขั้นตอนดังนี้นะคะ
- ระยะเริ่มต้น (ไม่กี่ชั่วโมงแรก): ระดับน้ำตาลในเลือดจะเริ่มลดลง ร่างกายจะใช้พลังงานจากไกลโคเจนที่เก็บไว้ในตับและกล้ามเนื้อค่ะ
- ระยะกลาง (24-48 ชั่วโมง): เมื่อไกลโคเจนหมด ร่างกายจะเริ่มสลายไขมันเพื่อผลิตพลังงาน ในขณะเดียวกันก็จะมีการสลายโปรตีนจากกล้ามเนื้อเล็กน้อยเพื่อสร้างน้ำตาลจากกรดอะมิโนค่ะ
- ระยะยาว (มากกว่า 2-3 วัน): ร่างกายจะเข้าสู่ภาวะคีโตซิส ใช้คีโตนจากการสลายไขมันเป็นแหล่งพลังงานหลัก ซึ่งช่วยรักษากล้ามเนื้อไว้ แต่ถ้าอดอาหารเป็นเวลานานเกินไปจะเกิดการสูญเสียมวลกล้ามเนื้อ ภูมิคุ้มกันลดลง และขาดวิตามินและเกลือแร่ค่ะ
ในระยะยาว การอดอาหารโดยไม่มีการวางแผนหรือควบคุม อาจทำให้เกิดผลเสียหลายประการ เช่น
- ความดันโลหิตต่ำ เวียนหัว หน้ามืด
- ภูมิคุ้มกันร่างกายอ่อนแอ เสี่ยงติดเชื้อง่าย
- ระบบย่อยอาหารแปรปรวน เกิดภาวะท้องผูกหรือท้องเสีย
- ความสามารถในการจดจำและสมาธิถดถอยเนื่องจากสมองขาดกลูโคส
- เสียสมดุลฮอร์โมน เช่น รอบเดือนขาดในผู้หญิงค่ะ
ดังนั้น การอดอาหารเพื่อลดน้ำหนักหรือเหตุผลอื่นๆ ควรทำอย่างปลอดภัย เช่น เลือก การอดอาหารแบบเป็นช่วงเวลา (Intermittent Fasting) และดื่มน้ำให้เพียงพอ รวมถึงรับสารอาหารครบถ้วนเมื่อถึงเวลาทาน เพื่อป้องกันภาวะขาดสารอาหารและผลเสียต่อระบบร่างกายค่ะ